Cé a bhí Mary Ward? Foilsíonn an tÚdarás um Shábháilteacht ar Bhóithre Feachtas Fís Nialais, ag Spreagadh Tacaíocht an Phobail chun Básanna ar Bhóithre Nialas a Bhaint Amach

Sheol an tÚdarás um Shábháilteacht ar Bhóithre (RSA) an fheachtais “Fís Nialais Cé a bhí Mary Ward?” a iarrann ar an bpobal oibriú le chéile ionas go bhfeicfimid an bás bóthair deiridh in Éirinn. Tá an RSA, in éineacht le comhpháirtithe rialtais atá rannpháirteach i bhFís Nialais agus abhcóidí sábháilteachta ar bhóithre, ag iarraidh ar gach úsáideoir bóithre a gcuid tacaíochta a thabhairt chun an fhís seo a bhaint amach trína n-iompraíocht féin a athrú, chun bóithre na hÉireann a dhéanamh níos sábháilte do chách. Is gealltanas domhanda é Fís Nialais a bhfuil sé mar aidhm aige gan aon bhás nó gortuithe tromchúiseacha ar bhóithre na hÉireann a bhaint amach faoi 2050.

Díríonn an feachtas ar scéal Mary Ward (1827 – 1869) a bhí ar an gcéad duine ar domhan a maraíodh in eachtra gluaisteáin. Gearradh a saol gearr go tragóideach nuair a thit sí faoi rothaí an mótarfheithicil a raibh sí ag taisteal ann, i mBiorra, Contae Uíbh Fhailí i 1869.

Ba í Mary Ward an chéad taifead saol a cailleadh de bharr eachtra tráchta bóthair. Tá an RSA ag éileamh tacaíocht an phobail chun oibriú i dtreo réadúlachta ina bhfeicimid ár saol deiridh caillte ar bhóithre na hÉireann. Tá siad ag iarraidh ar gach úsáideoir bóithre – tiománaithe, paisinéirí, rothaithe, agus coisithe – athrú amháin a dhéanamh chun tuilleadh tragóid a chosc.

Mar chuid de seo, tá an RSA ag spreagadh daoine chun comhrá a bheith acu le cairde, baill teaghlaigh agus comhghleacaithe faoi Fís Nialais. Tá an RSA ag iarraidh ar gach duine breathnú ar a n-iompraíocht féin agus gealltanas a thabhairt d’athrú dearfach amháin a dhéanamh a chuirfeadh le bóithre níos sábháilte. Sábhálfaidh freagracht chomhroinnte as sábháilteacht ar bhóithre beatha daoine.

Dúirt an tAire Stáit sa Roinn Iompair, Jack Chambers, T.D.: “Tá comhoibriú idir ghníomhaireachtaí rialtais, forghníomhú an dlí, agus úsáideoirí bóithre iad féin ag teastáil ó Fís Nialais. Cé go bhfuil sprioc Fís Nialais uaillmhianach, is féidir é a bhaint amach. Idir 2006 agus 2018 ghearramar básanna ar na bóithre faoi beagnach dhá thrian. Tar éis blianta fada rathúla, tá méadú scanrúil ar bhásanna le tamall anuas. Tragóid is ea gach bás do theaghlaigh, do chairde agus do phobail na n-íospartach.  Is é ár n-uaillmhian anois básanna ar na bóithre a laghdú 50% faoi 2030.  Leagtar amach sa ‘Straitéis um Shábháilteacht ar Bhóithre 2021-2030’ plean agus creat cuimsitheach chun sábháilteacht ar bhóithre a fheabhsú thar na blianta atá romhainn. Tá an Rialtas tiomanta do bheith ag obair lenár gcomhghleacaithe san RSA, leis na Gardaí agus le páirtithe leasmhara eile chun athchóiriú a dhéanamh ar chóras na bpointí pionóis, an t-athbhreithniú luasteorainneacha a chur i bhfeidhm agus feachtais faisnéise poiblí a sheachadadh, i measc raon beart beartais agus forfheidhmithe eile, chun oibriú i dtreo todhchaí gan bás ar bith ar bhóithre na hÉireann.”

Dúirt Sam Waide, Príomhfheidhmeannach an RSA: “Tá comhiarracht ag teastáil ó thaobh sábháilteachta bóithre de i dtreo todhchaí ina gcríochnaíonn gach turas bóthair go sábháilte. Faraor, ó tharla an chéad bhás a taifeadadh ar domhan ar bhóithre i gContae Uíbh Fhailí in 1869, tá na mílte duine eile caillte go tragóideach ar bhóithre na hÉireann. Iarrann ár bhfeachtas ‘Cé a bhí Mary Ward’ ar an bpobal a bheith páirteach san iarracht chomhbheartaithe seo chun Fís Nialais a bhaint amach - an uaillmhian nach gcaillfidh aon duine a saol ar bhóithre na hÉireann faoi 2050. Má gheallann gach ball den phobal inniu athrú dearfach amháin a dhéanamh ar a n-iompraíocht tiomána, déanfaidh sé ár mbóithre mar áit níos sábháilte agus cabhróidh sé linn an fhís seo a bhaint amach.”

Dúirt Paula Hilman, Coimisinéir Cúnta, An Garda Síochána: “Tá an Garda Síochána tiomanta do shábháilteacht ar bhóithre, agus ag déanamh ár bpáirt chun deireadh a chur le bás ar ár mbóithre. Tá forfheidhmiú sábháilteachta ar bhóithre ar cheann de roinnt snáitheanna tábhachtacha chun é seo a bhaint amach agus is tosaíocht dúinn é.  Táimid tiomanta ár bpáirt a ghlacadh agus d'oibriú le daoine eile leis an gcomhaidhm bóithre níos sábháilte a chruthú agus cultúr tiomána freagrach a chothú. Éilíonn Fís Nialais rannpháirtíocht gach úsáideoir bóithre agus compháirtithe agus tá ár gcomhghníomhú riachtanach. Oibreoidh gach ranníocaíocht i dtreo sprioc deiridh Fís Nialais a bhaint amach.”

Dúirt Liz O’Donnell, Cathaoirleach an RSA: “Ó taifeadadh an chéad bhás ar bhóithre i mBiorra, Contae Uíbh Fhailí, tá na mílte teaghlach tar éis a bheith faoi bhrón nuair a cailleadh duine muinteartha ar bhóithre na hÉireann. Fágadh go leor daoine eile le gortuithe a athraíonn an saol mar thoradh ar imbhualadh tráchta bóthair. Tríd an bhfeachtas seo, tá teaghlaigh na n-íospartach um shábháilteacht ar bhóithre tar éis teacht go cróga chun tionchar daonna agus buanseasmhacht tragóidí dá leithéid a chur in iúl agus tá cead tugtha acu d’ainmneacha a mhuinteartha a bheith i láthair san fheachtas. Táim ag iarraidh ar gach úsáideoir bóithre smaoineamh ar rud amháin a d'fhéadfaidís a dhéanamh chun tuilleadh tragóid a chosc, ionas nach bhfágtar níos mó teaghlaigh gan ghá ag cur trua ar shaol a cailleadh ar bhóithre na hÉireann. Cibé an bhfuil sé ag déanamh comhrá le teaghlach nó cairde faoi shábháilteacht ar bhóithre, luas a laghdú nó seachráin a sheachaint ag tiomáint, d’fhéadfadh d’iarrachtaí beatha a shábháil.”

Agus más mian leat cabhrú leis an abhcóide do Fís Nialais - tabhair cuairt ar ár suíomh gréasáin -RSA.ie. Téigh isteach i an turas go básanna bóthair agus gortuithe tromchúiseacha nialas. Inis dúinn cén fáth a bhfuil sábháilteacht ar bhóithre tábhachtach duit? Cad is gá a athrú, dar leat? Inis dúinn do scéal. Agus coinneoimid ar an eolas tú faoin dul chun cinn atá á dhéanamh againn chun Fís Nialais a bhaint amach. (Beidh an nasc beo ó 9.30am)

Tá an feachtas fógraíochta feasachta “Fís Nialais Cé a bhí Mary Ward?” treoraithe ag an teilifís agus tacaítear leis ag físeáin ar éileamh, raidió, na meáin shóisialta agus fógraíocht lasmuigh den bhaile. Is feachtas sé mhí é agus tá trí chéim ann:

1. Céim a haon: ag seoladh inniu freagraíonn céim a haon an cheist, ‘Cé a bhí Mary Ward?’ agus ardaíonn sé feasacht faoi gurbh as Éirinn an chéad duine ar domhan a fuair bás i dtimpiste bóthair, agus éilíonn sé go bhfaigheadh an bás bóthair deiridh in Éirinn.
2. Céim a dó: a bheidh ar siúl i mí Dheireadh Fómhair, agus leagann sé béim ar na hathruithe inbhraite a fheicfimid i dtéarmaí bonneagar bóithre, úsáid mhéadaithe na teicneolaíochta i bhfeithiclí agus i bhforfheidhmiú agus san oideachas a chabhróidh go léir le fís nialasach a fhíorú.
3. Céim a trí: cuirfear tús leis sa bhliain nua agus iarrtar ar gach úsáideoir bóithre a mhéid is féidir leo a dhéanamh chun iad féin agus daoine eile a choinneáil sábháilte ar na bóithre. Breathnú ar ár n-iompraíocht ar bhóithre agus féachaint cad is féidir linn a dhéanamh ar bhealach difriúil, cibé seachrán a sheachaint, ár luas a ísliú, nó ag caitheamh ár crios sábhála i gcónaí. Féadfaidh sé go léir difríocht a dhéanamh.

Mar chuid den fheachtas, tá an RSA ag iarraidh ar mhúinteoirí Fís Nialais a chuimsiú mar chuid d’fhoghlaim sábháilteachta ar bhóithre i ngach scoil ar fud na tíre. Tá plean ceachta á chur ar fáil ag an RSA go díreach do scoileanna an mhí seo, a chuimsíonn stair Mary Ward mar iarracht chun tábhacht na sábháilteachta ar bhóithre a chur i bhfeidhm do na glúine atá le teacht.

Le haghaidh tuilleadh eolais ar an bhfeachtas Fís Nialais Cé a bhí Mary Ward? téigh chuig: rsa.ie/road-safety/campaigns/vision-zero-mary-ward

Amhail ón 11 Meán Fómhair 2023, tá 130 duine san iomlán tar éis bás a fháil ar bhóithre na hÉireann, 25 níos mó ná an tréimhse chéanna in 2022.